Zakład Medycyny Laboratoryjnej
1. Zespół Pracowni Diagnostycznych
Zespół pracowni diagnostycznych zlokalizowany jest w budynku głównym szpitala (1B) na parterze.
- punkt pobrań czynny jest od poniedziałku do piątku w godz. od 7:30 do 14:00
- telefon kontaktowy 767211670
- materiał na badania zlecone w trybie "pilne" pobierany jest we wszystkie dni tygodnia przez całą dobę.
Kierownik Zakładu - dr Marek Majsnerowicz tel. (76) 72 11 671
Pracownia hematologiczna - mgr Agnieszka Dębicka-Szwajka tel (76) 72 11 678
Pracownia koagulologiczna - mgr Agnieszka Dębicka-Szwajka tel (76) 72 11 674
Pracownia biochemiczno- immunochemiczna - mgr Anna Milewska tel (76) 72 11 948
Pracownia analityki ogólnej – Beata Licznerska (76) 72 11 676
Badania laboratoryjne są wykonywane:
- na podstawie skierowań od lekarzy rodzinnych i specjalistów (bezpłatnie tylko w ramach umów podpisanych pomiędzy lekarzem a Wojewódzkim Szpitalem Specjalistycznym w Legnicy)
- jako badania komercyjne.
Harmonogram pracy:
- laboratorium jest czynne dla pacjentów od poniedziałku do piątku w godz. 7.30 -14.30
- odbiór wyników on line lub osobiście od poniedziałku do piątku w godz. od 11:00 do 15:00
- badania zlecone na skierowanie "pilne" wykonywane są codziennie przez 24 godz.
- badania wykonywane w dni świąteczne i wolne od pracy oraz po godzinie 15:00 obciążone są dopłatą w wysokości 50% wartości badania
Cennik badań jest dostępny pod numerem telefonu 7672 11 313 lub 767211310.
Oświadczenia i upoważnienia
1. Pacjenci ambulatoryjni, nieposiadający skierowania na badania laboratoryjne, zobowiązani są do złożenia oświadczenia dostępnego w punkcie pobrań, w którym wyrażają zgodę na pobranie krwi.
2. Pacjenci, którzy nie mogą odebrać wyników osobiście, zobowiązani są do wypełnienia upoważnienia dostępnego w punkcie pobrań o treści:
Zakład Medycyny Laboratoryjnej dnia …................................
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny
ul. Iwaszkiewicza 5
59-220 Legnica te. : 76 72 11 670
UPOWAŻNIENIE
Ja (imię i nazwisko) ….........................................................................................
Nr PESEL ….........................................................................................................
UPOWAŻNIAM Panią/Pana …...........................................................................
Nr PESEL …........................................................................................................
do odbioru wyników moich badań w Zakładzie Medycyny Laboratoryjnej
Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Legnicy.
PRZYGOTOWANIE PACJENTA DO BADAŃ LABORATORYJNYCH:
Standardowe warunki pobrania krwi do badań:
- na czczo (12 godzin bez jedzenia i picia)
- po przespanej nocy
- w godzinach porannych od 7:00 do 10:00
- w miarę możliwości po odstawieniu leków (po konsultacji z lekarzem)
- w dniu poprzedzającym badanie ograniczyć wysiłek fizyczny i stosować normalną dietę
W zależności od rodzaju badania dopuszcza się możliwość pobierania materiału w innych porach z zaznaczeniem godziny pobrania.
Bezwzględnie na czczo powinna być pobrana krew na badanie:
- morfologia
- glukoza
- parametry gospodarki lipidowej
- LDH
- bilirubina
- kwas moczowy
- białko
- fosfor
- magnez
- wapń
- żelazo.
Pozyskanie moczu do badań laboratoryjnych:
1. Mocz do badania ogólnego powinien być oddany przez pacjenta rano, z pierwszej porannej mikcji, z tzw. "środkowego strumienia"
- przed planowanym badaniem moczu zaleca się unikanie znacznych wysiłków fizycznych
- przynajmniej dzień przed planowanym oddaniem moczu na badanie zaleca się powstrzymanie od stosunków płciowych
- w okresie około menstruacyjnym i w czasie menstruacji należy rozważyć celowość badania
- pojemniki powinny być jednorazowe
- oddanie moczu powinno być poprzedzone dokładnym umyciem narządów sąsiadujących z ujściem cewki moczowej
- do pobrania moczu od noworodków i dzieci stosuje się woreczki z hipoalergiczną taśmą klejącą.
2. Dobowa zbiórka moczu.
Zbiórkę rozpoczyna się rano po opróżnieniu pęcherza i odrzuceniu pierwszej porcji moczu. Należy zanotować godzinę rozpoczęcia zbiórki (np. 7:00). Przez 24 godz. zbieramy wszystkie porcje moczu do czystego, sterylnego naczynia, oddając ostatnią porcję dokładnie o 7:00 rano dnia następnego. Mocz dokładnie wymieszać, zmierzyć całą objętość a do laboratorium oddać próbkę ok. 50 ml z informacją o objętości całej zbiórki i czasie jej trwania.
WYKAZ WYKONYWANYCH BADAŃ:
Hematologia
- morfologia
- morfologia z rozmazem
- retikulocyty
- rozmaz mikroskopowy ręczny
- OB
- płytki krwi – weryfikacja pobrana na thromboexat
- mielogram
- FAG
Koagulologia
- wskaźnik protrombinowy (PT i INR)
- APTT
- czas trombinowy
- fibrynogen
- D-dimery (metoda ilościowa)
- antytrombina III
- APTT korygowany
- Białko C aktywność
- Białko S wolne
Analityka ogólna
- mocz - badanie ogólne
- mocz dobowy (glukoza, białko, kreatynina, kwas moczowy, elektrolity)
- mikroalbuminy
- kał na resztki pokarmowe
- kał - krew utajona
- PMR - badanie ogólne
- płyny z jam ciała
- wymaz z pochwy (na obecność z plemników).
Diagnostyka cukrzycy
- glukoza na czczo
- krzywa cukrowa / insulinowa
- hemoglobina glikowana (HbA1C)
- insulina
- C-peptyd
Diagnostyka anemii
- morfologia
- TIBC
- transferyna
- ferrytyna
- retikulocyty
- witamina B12
- kwas foliowy
- żelazo
-rozpuszczalne receptory Transferyny
Diagnostyka odczynów zapalnych i chorób reumatologicznych
- OB
- CRP ilościowo
- prokalcytonina
- a-CCP
- RF ilościowo
Diagnostyka gospodarki lipidowej
- cholesterol całkowity
- HDL-cholesterol
- LDL-cholesterol
- triglicerydy
- homocysteina
Diagnostyka chorób wątroby
- AST
- ALT
- ALP
- GGTP
- bilirubina całkowita
- bilirubina związana
- elektroforeza białek
- AFP
- przeciwciała przeciwjądrowe (Autoimmunologiczne choroby wątroby)
Diagnostyka chorób trzustki
- amylaza (surowica/mocz)
- lipaza
- CA 19-9
- wapń
- albuminy
Diagnostyka chorób nerek
- mocznik
- kreatynina i eGFR
- cystatyna C
- klirens kreatyniny
- badanie ogólne moczu
- elektrolity (Na, K)
- albuminy
-mikroalbuminy
Diagnostyka chorób nowotworowych
- CEA
- AFP
- PSA całkowite
- CA-125
- CA 19-9
- CA 15-3
- Cyfra 21-1
- HE4
- algorytm ROMA
- cytometria
-immunofiksacja
Diagnostyka chorób serca
- CK
- Troponina I
- BNP
Diagnostyka chorób tarczycy
- TSH
- FT3
- FT4
- anty-TPO
- anty-TG
Hormony płciowe
- estradiol
- progesteron
- FSH
- LH
- prolaktyna
- testosteron
Leki
- digoksyna
- kwas walproinowy
- karbamazepina
- lit
-wankomycyna
Diagnostyka infekcji
- HBs-Ag
- a-Hbs
- a-HBe
- a-HCV
- a-HAV
- a -Rubella IgM (Różyczka)
- a -Rubella IgG (Różyczka)
- a-Cytomegalowirus IgM
- a-Cytomegalowirus IgG
- a-Toxoplazmoza IgM
- a-Toxoplazmoza IgG
- awidność Toxoplazma
- a-Chlamydia Pneumoniae IgM
- a-Chlamydia Pneumoniae IgG
- a-Chlamydia Trachomatis IgM
- a-Chlamydia Trachomatis IgG
- a-Mycoplasma Pneumoniae IgM
- a-Mycoplasma Pneumoniae IgG
- a-Borelioza IgM (metoda ELISA)
- a-Borelioza IgG (metoda ELISA)
- a-Borelioza IgM (metoda WESTERN BLOT)
- a-Borelioza IgG (metoda WESTERN BLOT)
- a-Helicobacter pylori IgG
Białka specyficzne
- immunoglobulina G (IgG)
- immunoglobulina A (IgA)
- immunoglobulina M (IgM)
- immunoglobulina E (IgE)
- transferyna
- ferrytyna
- wolne lekkie łańcuchy lambda (FLC λ )
- wolne lekkie łańcuchy kappa (FLC κ )
- beta-2-mikroglobulina (ß-2-M)
2. Pracownia Serologii Transfuzjologicznej i Szpitalny Bank Krwi
Pracownia Serologii i Bank Krwi zlokalizowane są w budynku głównym szpitala (1B) na parterze.
- punkt pobrań czynny od poniedziałku do piątku w godz. od 7:30 do 14:00
- materiał na badania zlecone w trybie "pilne" pobierany jest we wszystkie dni tygodnia przez całą dobę.
- odbiór wyników tylko osobiście od poniedziałku do piątku w godz. od 11:00 do 15:00
Kierownik Pracowni - mgr Małgorzata Łyszkowska tel 767211935, FAX 0767211672
Zakres działalności Pracowni serologii transfuzjologicznej:
- grupy krwi
- przeciwciała
- próby zgodności
- krew karty - czyli identyfikacyjne karty grupy krwi
- immunoprofilaktyka konfliktu serologicznego między matką a dzieckiem.
3 . Pracownia Mikrobiologiczna
- Pracownia Mikrobiologiczna jest zlokalizowana w budynku Anatomii Patomorfologicznej i Mikrobiologii w głębi terenu szpitala
- Punkt przyjęć materiałów do badań znajduje się w budynku pracowni.
- Laboratorium mieści się na II kondygnacji (I piętro).
- punkt pobrań czynny od poniedziałku do piątku w godz. 7.30 – 14.00, w soboty wyłącznie w przypadkach bardzo pilnych w 9.00 – 11.00.
Kierownik Pracowni - mgr Elżbieta Sokólska, tel. 76 72 11 691.
Pracownia diagnostyka posiewów krwi - mgr Ewelina Świętojańska-Pachołek tel. 76 72 11 693
Pracownia diagnostyka rop - mgr Grażyna Lupińska tel. 76 72 11 692
Pracownia diagnostyka moczu, wymazów z gardła, nosa, plwociny, GBS, kału – mgr Ewa Rodak tel. 76 72 11 690
Pracownia diagnostyka gruźlicy i molekularna - mgr Joanna Łubniewska tel. 76 72 11 827
Punkt przyjęć materiałów tel. 76 72 11 694
Przyjmowanie materiałów na posiew oraz wydawanie wyników:
-przyjmowanie materiałów od poniedziałku do piątku w godz. 7.30 – 14.00, w soboty wyłącznie w przypadkach bardzo pilnych w 9.00 – 11.00.
-pobieranie materiałów do badań na podstawie zlecenia lekarza (wymazy i inne materiały) lub w gestii pacjenta (mocz, kał, plwocina).
-pracownicy laboratorium posiadają uprawnienia do pobierania materiału z gardła, nosa oraz z powłok skórnych, worka spojówkowego - tylko te materiały mogą być pobrane na miejscu.
- odbiór wyników on line lub osobiście od poniedziałku do piątku w godz. od 7:30 do 14:00
Zakres badań:
a) posiewy wszystkich materiałów biologicznych, wymazów w kierunku flory tlenowej, beztlenowej, mikroaerofilnej oraz w kierunku grzybów drożdżakowatych,
b) posiewy w kierunku prątków gruźlicy,
c) wykrywanie nosicielstwa gronkowca złocistego, CPE
d) oznaczanie lekowrażliwości flory patogennej - metodą dyfuzyjno-krążkową lub metodami automatycznymi oraz oznaczenie MIC - metoda gradientu stężeń antybiotyku,
e) namnażanie szczepów bakteryjnych do leczenia bakteriofagami,
f) badania parazytologiczne kału- antygen Giardia lamblia w kale,
g) Wykrywanie rotawirusów,adenowirusów i norowirusów w kale,
h) wykrywanie enteropatogennych i enterokrwotocznych szczepów E. Coli,
i) ASO, USR(WR),
j) wykrywanie antygenu Helicobacter pylori w kale,
k) wykrywanie toksyny Clostridium difficilae w kale,
l) wykrywanie Camphylobacter w kale,
m) wykrywanie nurzeńca (Demodex )– materiałem są rzęsy,
n) badania molekularne w kierunku grypa, RSV ,SARS Cov 2, HCV, HBV, Chalmydia trachomatis/Neisseria gonorhoeae, Mycobacterium tuberculossis, Toksyny C.difficile.
Laboratorium nie wykonuje badań mikologicznych w kierunku dermatofitów (grzybice paznokci i skóry).
Cennik badań jest dostępny pod numerem telefonu 76 72 11 313 lub 76 72 11 310.
Czas oczekiwania na wynik:
Czas oczekiwania na wynik jest uzależniony od rodzaju badanego materiału oraz zalecanej dla niego metodyki badania.
Przybliżony czas uzyskania wyniku:
|
MATERIAŁ BADANY |
CZAS OCZEKIWANIA NA WYNIK |
|
mocz |
po 24 godz. – Wynik ujemny, wynik dodatni - 2 - 4 dni |
|
wymaz z nosa, oka, pochwy |
po 24 godz. – wynik ujemny, wynik dodatni - 2 - 4 dni |
|
wymaz w kierunku GBS (pochwa i odbyt) |
po 48 godz. – wynik ujemny, wynik dodatni - 2 - 4 dni |
|
wymazy z gardła, jamy ustnej. ucha, cewki moczowej, nasienie, plwocina |
po 24 godz. – wynik ujemny wynik dodatni - 2 - 4 dni |
|
różne materiały w kierunku grzybów - Candida spp. |
od 3 - do 10 dni |
|
ropa, płyny z jam ciała |
od 3 do 4 dni - beztlenowce 7-10 dni |
|
krew na posiew |
48 godz - do 6 dni |
|
kał w kierunku Salmonella spp., Yersinia spp., E. Coli EPEC |
od 3 do 5 dni |
|
kał: Helicobacter pylori - antygen |
do 24 godzin |
|
materiał do badania w kierunku gruźlicy |
po 5 tygodniach - do10 tygodni, preparat bezpośredni do 2-3 dni. |
|
materiał do badań molekularnych w kierunku: grypa, RSV, SARS.Cov.2, HCV, HBV, Chalmydia trachomatis/Neisseria gonorhoeae, Mycobacterium tuberculossis, Toksyny C.difficile |
od 24 do 48 godzin |
|
materiał do badań na nosicelstwo -Staphylococcus aureus, CPE,VRE |
od 24 do 72 godzin
|
|
wymaz gardła - w kierunku Streptococcus pyogenes- test szybki |
w dniu pobrania materiału
|
|
antygeny bakteryjne w moczu - Legionella pneumophila, Streptococcus pneumoniae |
w dniu dostarczenia materiału
|
|
materiał do wykrywania obecności nużeńca(Demodex) - rzęsy |
w dniu pobrania materiału
|
|
badania serologiczne - WR, ASO |
1-7 dni |
OGÓLNE ZASADY POBIERANIA MATERIAŁÓW DO BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH
1) Materiał do badań bakteriologicznych należy pobrać:
we wczesnym okresie choroby, przed rozpoczęciem antybiotykoterapii, wyjątkowo jeżeli pacjent jest w trakcie antybiotykoterapii - przed kolejną dawką leku. Badania kontrolne należy pobierać 3-4 dni po zakończeniu leczenia z miejsca zmienionego chorobowo.
2) Pojemnik z materiałem do badań musi być podpisany:
- imię i nazwisko pacjenta,
- rodzaj materiału,
- datę i godzinę pobrania materiału.
3) Materiał powinien być jak najszybciej przekazany do laboratorium.
Wyjątkami od tej zasady są:
- materiały pobrane na podłoża transportowe - mogą być przechowywane w temp. pokojowej do 72 godz., jednak szybkie posianie materiału gwarantuje lepszą możliwość wyhodowania szczepów szczególnie wymagających.
- mocz – może być przechowywany maksymalnie do 12 godzin wyłącznie w temp. 4 st.C (lodówka!)
SZCZEGÓŁOWE ZASADY POBIERANIA MATERIAŁÓW DO BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH
Pobieranie moczu na posiew
Celem posiewu moczu jest stwierdzenie w moczu obecności bakterii pochodzących z pęcherza lub nerek. Nieprawidłowe pobranie powoduje zanieczyszczenie moczu bakteriami, które u każdego człowieka występują w okolicy ujścia cewki moczowej oraz na skórze i są przyczyną fałszywie dodatnich wyników posiewu moczu.
Do badania należy pobrać mocz poranny, gdyż wówczas ilość bakterii w moczu jest największa. Dopuszczalne jest pobranie moczu po przynajmniej 4 godzinach przetrzymania moczu w pęcherzu.
Przygotować sterylny pojemnik do pobierania moczu na posiew (dostępne w aptekach).
1) Dokładnie umyć wodą z mydłem okolice krocza oraz cewki moczowej.
2) U mężczyzn konieczne jest odciągnięcie napletka i dokładne umycie żołędzi prącia.
3) Nie wycierać ręcznikiem, dopuszczalne jest osuszenie jednorazowym papierowym.
4) Oddać silnym strumieniem pierwszą porcję zawartości pęcherza do ubikacji, a następnie bez przerywania strumienia pobrać mocz do około jednej trzeciej objętości przygotowanego jałowego kubeczka, nie dotykając jego brzegu i wewnętrznej powierzchni.
5) Dokładnie zamknąć pojemnik. Podpisać pojemnik.
6) Jak najszybciej dostarczyć mocz do laboratorium.
7) Do czasu transportu należy mocz przechowywać w lodówce (do 12 godzin) aby zapobiec namnażaniu się bakterii.
Uwaga:
Mocz pobrany do sterylnego woreczka podklejanego na krocze u niemowląt nie spełnia zasad prawidłowego pobrania. Tylko wynik ujemny z posiewu moczu pobranego tą metodą jest wiarygodny!
1. Przed podklejeniem woreczka należy dokładnie umyć okolice krocza, rozchylić i umyć wargi sromowe u dziewczynki, a u chłopców w miarę możliwości umyć wacikiem żołądź pod napletkiem.
2. Woreczek należy odkleić jak najszybciej po uzyskaniu moczu (wystarczy ok. 3-5 mililitrów).
3. Nie wolno przelewać moczu do pojemnika, należy umieścić zaklejony woreczek w pojemniku transportowym.
4. Jeśli w czasie pobierania moczu nastąpi skażenie moczu kałem, próbkę należy wyrzucić – nie nadaje się do badania.
Przy interpretacji wyników posiewu moczu pobranego do woreczka niezbędne jest wykonanie równocześnie badania ogólnego moczu z oznaczeniem liczby leukocytów - badanie wykonuje laboratorium analityczne.
Mocz pobrany do nocnika lub innego nie sterylnego naczynia i przelany do jałowego pojemnika nie nadaje się do badania bakteriologicznego.
Pobieranie moczu na badanie w kierunku gruźlicy
Należy zaopatrzyć się w duży sterylny pojemnik min. 50 ml typu Falcon:
a) liczba prób: zalecane 3-6 prób w ciągu kolejnych dni,
b) objętość prób: najlepiej pierwsza poranna cała porcja moczu, min. 50 ml. W przypadku skąpomoczu – każda uzyskana ilość.
c) przechowywanie, transport: w temp. pokojowej – do 2 godzin, w temp. lodówki – do 24 godzin. Przy przedłużającym się transporcie może dojść do uszkodzenia prątków przez kwaśne środowisko moczu!
Wymaz z gardła i nosa
Wymaz z gardła pobiera się rano, na czczo. Nie należy myć zębów, gdyż pasta działa bakteriobójczo ,a jedynie przepłukać jamę ustną przegotowaną wodą. Dopuszczalne jest pobranie wymazu po posiłku,musi minąć przynajmniej 4 godziny.
Plwocina
Należy zaopatrzyć się w aptece w sterylny pojemnik do pobrania próbki.
Do badania pobiera się na początku choroby próby plwociny o objętości ok. 3ml. Plwocina musi być odkrztuszona z głębi oskrzeli, nie należy pobierać śliny.
Warunki pobierania:
• rano, na czczo,
• po wyjęciu protezy zębowej,
• po umyciu zębów i dziąseł,
• po wypłukaniu jamy ustnej wodą przegotowaną.
Sposób postępowania (kilkukrotne powtórzenie tej czynności może wywołać odkrztuszenie):
• WZIĄĆ GŁĘBOKI ODDECH
• NA CHWILĘ WSTRZYMAĆ ODDECH
• ODKRZTUSIĆ GŁĘBOKO I ENERGICZNIE NA WYDECHU
• ODKRZTUSZAĆ DO POJEMNIKA ,PRZYTRZYMUJĄC GO PRZY DOLNEJ WARDZE I UWAŻAJĄC, ABY NIE ZANIECZYŚCIĆ JEGO ZEWNĘTRZNEJ CZĘŚCI.
Posiew w kierunku gruźlicy
Należy zaopatrzyć się w pojemnik typu Falkon – dostępny w laboratorium mikrobiologicznym.
Sposób pobierania próbki - jak wyżej, objętość 3-10 ml, dopuszcza się 2-3 krotne pobranie z kolejnego odkrztuszenia ,jeżeli ilość wydzieliny jest mała. Próbki mogą być przechowywane do 3 dni w lodówce, co umożliwia równoczesne przekazanie wszystkich 3 próbek do badania. Wszystkie pojemniki muszą być dokładnie opisane.
Wymaz w kierunku GBS – nosicielstwo Streptococcus agalactiae
Badanie wymazów z pochwy i odbytu w kierunku nosicielstwa GBS u kobiet ciężarnych w końcowym okresie ciąży. Wymazy pobiera lekarz lub położna. Wymazy pobrane na podłoża transportowe można dostarczyć do laboratorium następnego dnia. Wymazówki należy po pobraniu przechowywać w temperaturze pokojowej.
Kał
W przypadku biegunki materiałem do diagnostyki jest kał, wymaz z odbytu jest wskazany w badaniach epidemiologicznych w kierunku SS.
Najbardziej wiarygodny wynik badania bakteriologicznego uzyskuje się badając próbki kału pobrane ze świeżo oddanego stolca.
Do badania należy pobrać próbkę kału zawierającą materiał patologiczny: krew, śluz, ropę, strzępki nabłonka, resztki pokarmowe.
Próbkę kału pobiera się do jednorazowego, jałowego, plastikowego pojemnika szczelnie zamykanego.
Chory musi oddać kał do czystego naczynia (kaczki) lub zdezynfekowanej miseczki jednorazowego użytku. Przedtem powinien całkowicie opróżnić pęcherz.
Za pomocą łyżeczki z pojemnika transportowego pobrać do niego próbkę wielkości orzecha włoskiego.
Kał płynny 3-5 ml oddany do sterylnego lub zdezynfekowanego basenu przelać do jałowego pojemnika i bezwzględnie pamiętać o zdezynfekowaniu zewnętrznych ścianek pojemnika.
Pobranie kału od małych dzieci
W przypadku niemowląt próbkę kału pobiera się z pieluszek za pomocą łopatki umieszczonej w pojemniku transportowym.
